ข้าวพันธุ์หอมดำสุโขทัย 2

ประวัติพันธุ์

ข้าวหอมดําสุโขทัย 2 ได้มาจากการผสมพันธุ์เดี่ยว (Single cross) ในปี 2543  ที่ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก ชื่อคู่ผสม PSL00284 ชื่อพันธุ์แม่ Khao Hom Nil ชื่อพันธุ์พ่อ PSL94052-P47-6R-2-2 (พันธุ์แม่รับเมล็ดพันธุ์มาจากแปลงทดสอบโรคไหม้ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก พันธุ์พ่อมาจากเมล็ดพันธุ์ผสมชั่วที่8 ของศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก ที่เกิดจากการผสมพันธุ์ระหว่าง Khao Glam GS.No.7677 /Gulahb Daeng ) ซึ่งได้ปรับปรุงและคัดเลือกพันธุ์โดยศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก ในโครงการวิจัยและพัฒนาพันธุ์ข้าวนาน้ำฝนเขตภาคเหนือตอนล่าง โดยวิธีคัดเลือกแบบเร่งรัดชั่วอายุ(RGA-SSD) ใช้ห้องมืดบังคับให้ออกดอกโดยไม่มีการคัดเลือกในชั่วอายุต้นๆ แล้วจึงนํารวงในชั่วที่5 มากะเทาะเปลือกเพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ที่มีลักษณะข้าวกล้องสีขาวไม่มีท้องไข่ นําไปปลูกเพิ่มปริมาณเมล็ด เพื่อคัดเลือกและศึกษาพันธุ์ต่อไป ส่วนสายพันธุ์จาก RGA-SSD ที่มีลักษณะข้าวกล้องมีสีจะถูกคัดทิ้งทั้งงหมด เพื่อเป็นการป้องกันการปนในแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ของทางราชการ ต่อมาในปี 2547 โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย มีความสนใจในพันธุกรรมข้าวกล้องมีสีที่ถูกคัดทิ้งดังกล่าว จึงติดต่อขอเมล็ดสายพันธุ์มีสีที่ถูกตัดทิ้งทั้งหมด เพื่อนํามาศึกษาและทดสอบพันธุ์ต่อ ที่โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย ตําบลคลองกระจง อําเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัยและในปี 2549 คัดเลือกได้สายพันธุ์ PSL00284-12-2-5R-SKT-1 ตั้งชื่อว่า “หอมดําสุโขทัย 2” มีลักษณะเด่น คือเป็นข้าวต้นเตี้ยไม่ไวต่อช่วงแสง ข้าวกล้องมีสีม่วงดํา ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ให้ผลผลิตสูง ลําต้นแข็งแรง และไม่หักล้มง่าย

ลักษณะประจำพันธุ์

พืชล้มลุกวงศหญ้า พวกข้าวเจ้านาสวน ไม่ไวต่อช่วงแสง

ต้น สูงประมาณ 110เซนติเมตร ทรงกอตั้งตรง ปล้องสีม่วงต้นแข็งแรง ขนาดเส้นผ่าศูนยกลางของลำต้นปานกลาง ( 7.2 มิลลิเมตร)

ใบ ใบสีเขียวเข้ม ขอบใบม่วง มีขน กาบใบสีม่วง ใบธงตั้ง การแก่ของใบช้า

ดอก/ช่อดอก การโผล่พ้นของรวงค่อนข้างมาก ลักษณะรวงจับกันแน่นปานกลาง แตกระแง้ปานกลาง จํานวนรวง 18รวงต่อกอ ความยาวของรวงเฉลี่ย 30 เซนติเมตร

เมล็ด จํานวนเมล็ดดีต่อรวงเฉลี่ย 126 เมล็ด เมล็ดเรียวยาว มีเปลือกสีฟางขีดน้ำาตาล และมีขน ยอดเมล็ดสีม่วง ขนาดเมล็ดข้าวเปลือกยาว 9.7 มิลลิเมตร กว้าง 2.25 มิลลิเมตร และหนา 1.87 มิลลิเมตร น้ำหนัก 1,000 เมล็ด เฉลี่ย 24 กรัม ข้าวกล้องมีสีม่วงดําขนาดยาว 7.08 มิลลิเมตร กว้าง 2.04 มิลลิเมตรและหนา 1.54 มิลลิเมตร มีท้องไข่น้อย

ข้าวพันธุ์หอมดำสุโขทัย 2 ผลผลิตเฉลี่ย 750กิโลกรัมต่อไร่ (ปลูกในสภาพเกษตรอินทรีย์) อายุวันออกดอกประมาณ 88  วัน เป็นข้าวไม่ไวต่อช่วงแสง ที่มีอายุเก็บเกี่ยวประมาณ 118 วัน เมล็ดพันธุ์ไม่มีระยะพักตัว เหมาะสําหรับปลูกในนาชลประทาน ควรส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกแบบครบวงจร โดยจัดพื้นที่ปลูกไว้เฉพาะข้าวสี เพื่อป้องกันการปนในพื้นที่ปลูกข้าวขาว ซึ่งเป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ ด้านคุณภาพเมล็ดเป็นข้าวกล้องที่มีปลอกหุ้มเมล็ดสีม่วงดํา มีปริมาณอมิโลส 14 เปอร์เซ็นต์ความ คงตัวของแป้งสุก 80 มม. ค่าอุณหภูมิแป้งสุก 6.0 มีกลิ่นหอม คุณภาพการหุงต้ม เป็นข้าวสุกเหนียว นุ่ม และมีกลิ่นหอม

คุณค่าทางโภชนาการ

ข้าวพันธุ์หอมดำสุโขทัย 2 เป็นข้าวกล้องสีม่วงดำ ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงประกอบไปด้วย เส้นใยอาหาร เหล็ก แคลเซียม สังกะสี วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 6 วิตามินอี โปรตีน และสารต่อต้านอนุมูลอิสระ